İcra ve İflas Kanunu’nun 337/a. maddesi; “44 üncü maddeye göre mal beyanında bulunmayan veya beyanında mevcudunu eksik gösteren veya aktifinde yer almış malı veya yerine kaim olan değerini haciz veya iflas sırasında göstermeyen veya beyanından sonra bu malları üzerinde tasarruf eden borçlu, bundan zarar gören alacaklının şikâyeti üzerine, üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.
Birinci fıkradaki fiillerin islenmesinden alacaklının zarar görmediğini ispat eden borçluya ceza verilmez.
Borçlunun iflası halinde, birinci fıkradaki durum ayrıca taksiratlı iflas hali sayılır.” şeklinde düzenlenmiştir.
İİK’nun 44.maddesine göre, ticareti terk eden tacir, on beş gün içinde durumu kayıtlı bulunduğu ticaret siciline bildirmeye ve bütün aktifi ve pasifi ile alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren mal bir mal beyanında bulunmak zorundadır.
Suçun Unsurları
1. Suçun oluşabilmesi için borçlunun tacir olması gerekmektedir.
2. Borçlu ticareti terk etmiş olmalıdır.
3. Aşağıda sayılan unsurlardan en az birisi gerçekleşmiş olmalıdır:
a. Ticareti terk eden tacirin, terk tarihinden itibaren on beş gün içinde, ticareti terk ettiğini ticaret siciline bildirmemesi veya bu hususu ticaret siciline bildirmiş olmasına rağmen bütün aktif ve pasifiyle birlikte malvarlığını, alacaklılarının isim ve adreslerini gösteren bir mal beyanında bulunmaması veya başvuruyu veya mal beyanını ticaret siciline veren tacirin bu hususun ilanı için gerekli masrafı ödememesi,
b. Ticareti terk eden tacirin, beyanında, mevcudunu eksik göstermesi,
c. Ticareti terk eden tacirin, aktifinde yer alan malı veya onun yerine geçen değerini haciz veya iflas sırasında göstermemesi,
d. Ticareti terk eden tacirin, mal beyanının ticaret siciline verilmesi tarihinden itibaren iki ay içinde haczi kabil mallar üzerinde tasarruf etmesi.
4. Alacaklı zarar görmüş olmalıdır.
Uygulamada genellikle tacirlerin, ticareti terk ettikleri ancak yukarıdaki 3 numaralı başlığın a bendinde yer alan şartları yerine getirmediği, malvarlığını bildirmediği ve mal beyanında bulunmadığı görülmektedir.
İcra ceza mahkemesinde yargılaması yapılan bu suçtan dolayı sanığa üç aydan bir yıla kadar hapis cezası verilmesi öngörülmüştür.
BURUCUOĞLU Avukatlık Bürosu olarak müvekkillerimize İcra ve İflas Kanunu’ndan kaynaklanan suçlara ilişkin talepleriniz konusunda hukuki destek sağlamaktayız. Konu hakkında ayrıntılı bilgi ve hukuki danışma için info@burucuoglu.com adresinden irtibata geçebilirsiniz.