Tekne ve Makine sigortası (Hull and Machinary Insurance – H&M), sigortalanan geminin genel olarak bütün deniz tehlikelerine karşı zıya veya hasarı halinde teminat sağlamak amacıyla yapılır. Diğer bir deyişle, Tekne ve Makine sigortası, geminin zıyaa veya hasara uğraması yahut malikin hâkimiyet alanından çıkması sonucunda malikin malvarlığında meydana gelecek olan eksilmeyi teminat altına alan bir sigorta türüdür. Ayrıca, bu sigorta ile malik menfaati dışındaki menfaatler de malik menfaati ile birlikte ya da malik menfaatinden ayrı olarak teminat altına alınabilmektedir. Tekne ve Makine sigortası yapılırken poliçeye Running Down Clause eklendiği takdirde, sigortanın kapsamı çatma halinde doğan zıyaın veya hasarın dörtte üçünü kapsayacak şekilde genişletilir[1].

Türk hukukunda tekne ve makine sigortasını düzenleyen doğrudan kanun hükümleri bulunmamaktadır. Ancak, 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun “Sigorta Hukuku” isimli 6. Kitabının genel hükümleri ile “Zarar Sigortaları” isimli bölümün hükümleri tekne ve makine sigortasına uygulanmaktadır. Ayrıca bu sigorta, Tekne Poliçesi Genel Şartlarına da tabidir.

Tekne Poliçesi Genel Şartlarına göre bu sigortanın konusu, poliçede belirtilen süre içinde gemi veya diğer deniz ve göl araçları (yatlar gibi) ya da bunlara ilişkin diğer sigorta ettirilebilir menfaatlerin maruz kalabileceği rizikoları, poliçede belirlenen koşullara bağlı olarak güvence altına alır.

Sigorta teminatının kapsamı ise, rizikonun gerçekleşmesi sonucu gemi veya diğer deniz ve göl araçlarının yahut bunlara ilişkin diğer menfaatlerin uğrayacağı zıya ve hasarı, ayrıca teminata dahil edilmişse sorumluluk tazminatını yahut bunlarla ilgili masrafları kapsar. Zıya veya hasar yahut sorumluluk tazminat ile bunlara ilişkin masrafların kapsam ve içeriği, teminata dahil ve istisna edilen rizikolar, bu poliçeye eklenen özel şartlarla belirlenir.

[1]    Hetch, W. H.: “The Hull Policy Interrelationship of Hull and P & I”, Tulane Law Review, 1967, Vol. XLI, s. 394.